Chức năng trong vận tải container đường biển

Ở Việt Nam, vận tải đường biển container chỉ phát triển vào đầu thập niên 90 của thế kỷ 20. Sau thời gian tồn tại, đến nay lĩnh vực này đã phát triển và tạo được những dấu ấn hết sức ấn tượng. Khi vận chuyển theo phương thức này, có hai chức năng quan trọng cần phải thực hiện. Cụ thể là gì sẽ thể hiện cụ thể ngay sau đây.

Khi tổ chức và vận chuyển hàng hóa bằng container nói chung và vận chuyển hàng container bằng đường biển nói riêng phải đồng thời thực hiện hai chức năng quan trọng đó là: tổ chức khai thác phương tiện vận chuyển và logistics container

Nghiên cứu logistics container chính là nghiên cứu vấn đề quản lý, kiểm soát, và khai thác container tức là thực hiện logistics nội tại trong một công ty vận tải container đường biển đó. Logistics container có mối quan hệ chặt chẽ với việc khai thác tàu

a) Chức năng khai thác tàu

Tùy theo từng dịch vụ (cước) mà công ty bán ra, bộ phận khai thác có nhiệm vụ sau

(1) Dịch vụ CY-CY (container yard) (cước CY to CY)

Theo dịch vụ này, trách nhiệm của người vận tải container đường biển được bắt đầu từ khi nhận container hàng vào bãi container (CY) của cảng xếp cho đến khi giao container hàng cho khách hàng tại bãi container của cảng đến. Các nhiệm vụ cơ bản của bộ phận khai thác tàu là:

– Cấp lện cấp rỗng cho khách hàng để khách hàng đến depot nhận container về đóng hàng
– Tiếp nhận và xếp container có hàng vào bãi xuất
– Lập kế hoạch xếp hàng xuống tàu
– Vận chuyển container có hàng từ bãi CY ra cầu tàu
– Xếp hàng xuống tàu, vận chuyển hàng đến cảng đích
– Lập kế hoạch tiếp nhận hàng
– Dỡ hàng, đưa hàng về các depot và giao cho chủ hàng nhập

(2) Dịch vụ door to door (cước door to door)

Theo dịch vụ này, người vận tải đường biển chịu trách nhiệm tổ chức vận chuyển hàng hóa suốt từ kho của người bán hàng cho đến kho của người mua hàng. Để thực hiện dịch vụ này, đòi hỏi không chỉ có sự tham gia của công ty vận tải đường biển mà còn có sự tham gia của các công ty vận tải thuộc các phương thức vận tải khác. Trong trường hợp này người vận tải biển là người thầu vận tải,và anh ta trực tiếp tham gia vận chuyển chặng đường biển. Vì vậy, ngoài nhiệm vụ cơ bản như ở dịch vụ CY to CY đã nêu ở trên, người khai thác vận chuyển đường biển còn có nhiệm vụ ký kết hợp đồng thuê vận chuyển với các công ty vận tải đường bộ, đường sắt, đường song, đường không; tổ chức phối hợp nhịp nhàng giữa các phương thức vận tải và kiểm soát chặt chẽ toàn bộ quá trình vận tải nhằm đảm bảo cho hàng hóa được vận chuyển nhanh chóng, an toàn và tiết kiệm chi phí

(3) Dịch vụ bán slot (cước slot)

Theo hình thức này, người vận chuyển container đường biển có tàu khai thác trên tuyến nào đó cho người vận tải container đường biển khác cho thuê một số chỗ (tính theo số TEU) trên con tàu này trong một thời gian nhất định và người thuê trả cước theo số chỗ đăng ký thuê cho dù có container xếp xuống tàu hay không. Nếu người thuê slot có container xếp xuống tàu thì trên các chứng từ có liên quan, người chủ tàu khí hiệu là SOC (Ship Owner Container)

Theo phạm vi trách nhiệm của người khai thác tàu thì dịch vụ bán slot có hai hình thức đó là: FIO và CY to CY

* Theo hình thức FIO (Free in and out)

Theo hình thức này, người khai thác tàu chỉ chịu trách nhiệm đối với các container SOC từ khi các container này xếp lên tàu cho đến khi bắt đầu dỡ các container này ở cảng đích. Điều này cũng có nghĩa là người thuê slot chịu chi phí và rủi ro xếp container xuống tàu và dỡ container ra khỏi tàu ở cảng đích

* Theo hình thức thuê CY to CY

Theo hình thức này, người khai thác tàu chịu chi phí và rủi ro liên quan đến container của người thuê slot từ khi container vào bãi xuất cho đến khi bắt đầu dỡ các container này ở cảng đích. Điều này cũng có nghĩa là người thuê slot chịu chi phí và rủi ro xếp container cho người nhận ở bãi nhập của cảng đích. Nhiệm vụ của bộ phận khai thác đối với các container SOC cũng tương tự như dịch vụ CY to CY

b) Chức năng logistics container

Bộ phận logistics container của các công ty vận tải container đường biển có các nhiệm vụ cơ bản đó là: quản lý container (có hàng hoặc không hàng), điều phối và cung ứng container cho việc đóng hàng, sửa chữa container

* Quản lý container

Quản lý container (container có hàng hoặc không hàng; container chờ sửa chữa hoặc đang sửa chữa) là nhiệm vụ quan trọng của bộ phận logistics container. Mỗi container là một đối tượng quản lý. Container với số lượng lớn và nhiều chủng loại khác nhau, luôn dịch chuyển và thay đổi trạng thái nên việc quản lý container khá phức tạp. Ngày nay, nhờ sự phát triển của khoa học máy tính và công nghệ thông tin nên việc quản lý container dễ dàng, thuận tiện và nhanh chóng hơn. Các thông tin về container được cập nhật hàng ngày và thông qua hệ thống trao đổi dữ liệu điện tử, các thông tin này được truyền từ depot đến văn phòng logistics container. Việc quản lý container nhằm mục đích khai thác, sử dụng container một cách có hiệu quả

* Điều phối và cung ứng container

Do tính bất bình hành theo chiều hàng, loại hàng mà nhu cầu về container các điểm trên mạng vận chuyển cũng khác nhau. Điều này dẫn đến hiện tượng : nơi này thì thừa container loại này, thiếu container loại kia; ngươc lại nơi kia thì thiếu container loại này, thừa container loại kia. Nhiệm vụ của logistics container là phải thiết lập và thực hiện phương án điều phối container với chi phí điều động thấp nhất có thể, và cung ứng kịp thời, đúng và đủ số container cho khách hàng đóng hàng

* Lập kế hoạch và kiểm soát việc sửa chữa container

Container trong quá trình khai thác có thể bị hư hỏng. Nhiệm vụ của nhà quản trị logistics container phải thiết lập kế hoạch sửa chữa và kiểm soát tiến độ sửa chữa để có kế hoạch đưa vào khai thác

Ngoài 3 nhiệm vụ cơ bản nêu trên logistics contaienr còn có nhiệm vụ: tính phí lưu kho bãi, tính phí sử dụng container, vệ sinh container, lập kế hoạch sửa chữa container, dự báo nhu cầu về container, phối hợp tốt với các đơn vị chức năng khác trong công ty…